Öfkeden Uzak Durmanın Fazileti

Allah-u Zülcelâl bir ayet-i kerimede şöyle buyurmuştur: “Allah’tan korkanlar, öfkelerini yenenler ve insanların kusurlarını affedenlerdir. Allah da iyilik yapanları sever.” (Âl-i İmran; 194) Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Her kim öfkesini yenerse, Allah o kimseden azabını men eder. Her kim Rabbine istiğfar ederse, Allah onun istiğfarını kabul eder. Her kim dilini kötü söylemekten muhafaza ederse, Allah o kimsenin ayıplarını örter.” (Beyhaki)

Öfke kötü bir huydur ve onun aslı kalpte yanan bir ateştir. Onun kaynağı ise şeytana dayanır. Çünkü şeytan, Hz. Âdem’in kendisinden daha üstün bir varlık olarak yaratılmasına kızmıştı. Bundan dolayı öfkesi çok olan bir kimse şeytana yakın olur. Nitekim Vehb bin Münebbih (rahmetullahi aleyh): “İnsan kızdığı zaman, çocuğun top ve topaçla oynaması gibi, şeytan onunla oynar.” demiştir.

Fudayl bin İyad ve Süfyan-ı Sevri gibi büyük zatlara göre, kızgınlık halinde iken öfkesini yenip yumuşak davranmak ve yine intikam almak durumunda iken intikamdan vazgeçip sabretmek kadar üstün bir amel yoktur. Önceki bir semavi kitapta şöyle denilmiştir: “Ey İnsan! Kızdığın zaman beni hatırla ki, ben de kızdığım zaman seni hatırlayayım da, seni de azabımla helak ettiklerimin içinde helak etmeyeyim.”

İnsan ne vakit öfkesini yutarsa, Allah-u Zülcelâl için yutmalıdır. Bunun Allah nezdinde sevabı çok büyüktür. Öfkelenen kişi “euzu-besmele” çekmeli ve kelime-i tevhidi söylemelidir. Ayakta ise oturmalıdır. Oturuyorsa yan üstü yatmalıdır. Soğuk su ile abdest alması da müstehaptır. Zira öfke ateştendir ve ateşi de su söndürür.

İnsanın, Allah-u Zülcelâl’in kullarına kızmayıp, onlara karşı şefkat ve merhametli olması gerekir. Bu güzel sıfatı elde edebilmek için de hem Allah-u Zülcelâl’den yardım istemeli ve hem de gayret göstermelidir.

Ahmed bin Kays şöyle demiştir: “Birisi bana düşmanlık ettiği zaman, muhakkak ben onu üç sıfatın biriyle karşılarım. Benden yüksek olursa ona saygı duyarım ve karşılık vermem. Benden aşağı ise kadrimi ondan yüksek görüp kötü muameleye tenezzül etmem. Benim emsalim ise af ve ihsan ile muamele ederim.”

Evet, öfkeyi yutmak peygamberlerin, velilerin ve âlimlerin huyudur. Öfkelenmek ise zalimlerin, hainlerin, cahillerin ve rezillerin ahlakıdır.